Episode 8- Mga Palaka ng Balara: Solusyon o Showbiz sa Giyera Kontra Dengue?

This transcript is machine-generated, and we apologize for any errors.

The views and opinions expressed in this podcast are those of the host and guests and do not necessarily reflect those of the producers, network or sponsors. Listener discretion is advised.

Philippe: Okay So welcome Sir Along to our podcast Ah si Sir Along pala ang chief of staff doon sa matandang Balara Ang barangay matandang Sabihin natin siya ang next in line

Sir Along: Hindi pa Hindi pa Trabaho lang muna Trabaho lang Serbisyo muna Serbisyo muna

Philippe: So ang topic natin ngayon sir Along is ah kasi balita natin yung sikat ang matandang palara sa ano eh doun sa palaka laban sa dengue ba kasi denge season daw

Sir Along: Tapos ano ah quick fact ang dengue pala sa umaga pala no Yes Ano yan From from 7 to 10 ang ano niya exposure niya sa sa denge

Philippe: So ano ba yan grupong insekto na parang nag-decide o they ship muna tayo magpa mangagat tayo ng mga tao na ano tapos ihawaan natin ng dengue

Sir Along: Hindi kasi yung lamok kasi ang ah sabi nga ng government o the DOH may specific kasi na lamok yan eh. Yung ah made-detect mo siya kung siya carrier ng dengue so meron siyang white line sa kanyang body So made-detect mo siya Okay kung kung yun So syempre ang ah spray din ng aming pumigations sa sa mga area yung may mga nagre-request So hindi naman kaagad yan ah ibinababa kasi ang first direktiba niyan is linisin mo muna yung area Mm At the same time saka tayo mag-spray So para at least yung gamot kasi is direct dun sa mismong insekto

Philippe: So kakaiba pa lang insekto may white stripes

Sir Along: Yes Oo Yan ang isa sa mga makikita mo kung yan ay carrier

Philippe: So ano ba ong kakaibang prevention na ginawa niyo nung 2018 Kaya sumikat kayo diyan eh Ano ba yung what’s the big deal with this palaka Anong ginawa niyo diyan

Sir Along: Actually yang palaka it’s a idea Yan ng aming punong barangay na si Kap Alan Franza is ah tinignan siya ng ibang alternatibo Ano ba ang magandang paraan Kasi syempre sinubukan na natin lahat nung pupwede nating gawin So yung increase kasi ng 2018 is 200 plus ang ah ang ah nagkaroon ng ah ng ah dengue cases.

So siguro dahil ah ito na-found out namin dun sa mga creek kung saan na pupwedeng mag-breeding yung mga lamok So yang creek na yan hindi naman pwedeng pasukin yan nung mga maglilinis Syempre close yan and then mahirap siyang linisin Mainit And then syempre at the same time yung mga open spaces na merong mga walang bahay so prone din yan sa sa breeding ng mga lamok.

So ang amin po nung barangay ay nag-decide dahil ang palaka naman ano ba ang kinakain ng palaka ‘Di ba Ang kinakain ng palaka syempre mga insekto yan Itlog lamok So yun yan eh So ang amin po ng barangay si Kap nag-decide siya na merong kaibigan siya dito sa Rizal sa Paras Rizal Okay Kasi yan farm yan may mga fault tree. So ang mga palaka most commonly makikita sa mga ganung area.

Philippe: So ilang truck ng palaka na…

Sir Along: Actually do ang unang launching ni cap niya is 1,000 frogs. So yan ay mga palay yung parang frag yung galing sa bukid. So tinignan namin syempre din ah hindi naman kami totally expert pero syempre nakita namin na palakang bukid so safe naman. Tsaka ang idea is hindi siya pakawalan sa kalsada kasi hindi naman yun ang purpose eh. Ang ang ah purpose is doon sa mga area talagang mahirap linisin. So doon siya pinakawalan ng 2018. So nasundan siya ng 2019.

Philippe: So tell tell me sir gaano ka-effective ang ginawa niyo.

Sir Along: Actually itong ah mga nakaraang taon na dumaan bumaba kasi yung cases So hindi ko naman tinuturo ang palaka. Syempre nandiyan din ang ating mga mamamayan na nakiisa rin at tumulong na maglinis Yun ang pinak pinakaimportante.

Maglinis ka eh ‘ ba Panatiliin mong malinis ang iyong lugar at the same time ah tanggalin mo yung mga possibility na pupwedeng ah pag-itlugan ng mga lam So yan lang naman yan. So syempre ang palaka siguro ang ah naging ah parte niya is doon sa drainage. So may mga stagnant water diyan. So siguro doon sila.. Tsaka wala naman kaming narinig na cases o nag-report sa amin na merong ganito na poison ah mga bata or else mga harmful sa sa siyudad Wala naman until now.

Philippe: So anong nangyari doun sa mga palaka na…

Sir Along: Actually parang feeling ko nga nag-migrate na yan eh Kaya kita mo nga yung ibang barangay Oo Walang cases e Walang cases Hindi I mean syempre sa katagalan na rin ng ah panahon taon so syempre dahil nasa Creek nga sila dumaan ang bagyo ulan, So inanod na rin sila ng ano ng tubig So napunta na rin yan So actually ang last na deployment nga namin diyan sa palaka is nung 2023 dahil meron tayong in between ng pandemic Mm So 2023 yung last Syempre ito na naman may panibago na naman tayong outbreak na medyo tumataas na naman ang cases. So nagpaplano ang amin punong barangay. Pero syempre inuna pa rin naman natin yung campaign ng ating ah sumunod tayo doun sa campaign nung ating ah city na sa pangunguna rin ni Mayor Jen Monte na meron siyang five campaign ng 5s. So yun yung ating pina-practice sa ating komunidad I see

Philippe: So ano ano yung five sorry educate us ano yung 5s

Sir Along: Actually yan yung search and destroy nations and then ah kung ano yung pupwedeng ah ah ma-motivate yung ating mga ah mga nasasakupan na the most talagang target niya is maglinis Laging malinis ang kapaligiran Kaya diyan pinasok ang aming kapitan yung itong ah clean and drive Actually wala pang pandemic ay wala pang uh cases ng dengue so continuous naman kasi yan ay programa ng DILG

Philippe: Okay That’s good That’s good to hear So story ng palaka So ngayon wala 2020 sabi mo hanggang 2023 2024 202

Sir Along: Ah itong 2024 dahil nga hindi naman ganon kataas yung cases so ito lang lately 2025 we very surprised din syempre dahil ang ang ah pala ang issue ng mga dengue is nandiyan sa part ng June and July kasi tag-ulan eh so lately itong January February kaya ang aming ah city rin syempre na-alarm dahil may cases ka na na ganon kalak nasa February ka pa lang so pag dumating yung mga time ng tag-ulan So mas lalaking cases So prevention is ‘yan ang lagi naming ah tintackle Prevention Yes I-prevent mo na kaagad

Philippe: Pero nawala yung mga palaka Bakit Eh yun nga ah ang topic natin ngayon yung mga palaka Tinanggalan niyo ng trabaho yung mga palaka e

Sir Along : Yes Actually nandoon pa rin naman sa considerations Kino-consider pa rin Syempre unahin muna natin yung kung ano yung campaign Anong campaign So siguro at ang alternative muna sa palaka is ah dahil nga nandito tayo sa kalinisan yung mga bahay ang tawag nga nitong proyekto ni Kap is ah gulong palit halo blocks so wala muna tayong palaka so yung mga yes kasi itong gulong may possibility din na maging breeding ground so ang ginawa ni c instead na gulong ang nakapatong sa bubong mo eh palitan natin ng hollow block halo block okay

Phillipe: Effective naman?

Sir Along: Ah so far nag-start kami last uh Saturday katulong din ng ah Red Cross at the same time clean up drive together din So ah marami naman nag-agree na mga kababayan ng mga residente ng Matandang Balara na palitan

philippe: I see ano ba yung mga ano syempre alam natin na sumusunod lang tayo sa mga campaigns pero what can we talk about other alternatives kung wala tayong palaka ano ba yung pwede

Sir Along: Actually ang ang masasabi ko lang talaga diyan is maglinis yes yan ang the best option kung ano kung talagang gusto mo talagang ah masa o else o ayaw mong magkaroon ng ah ayan tumaas ang cases ng dengue so kailangan talaga ang ang kapaligiran mo malinis.

Philippe: Matong ko lang bakit ba ang ano ang palaka pinakagutom sa ano pinaka malakas kumain ng ah lamok Hindi ba ang butiki

Sir Along: Minsan nga naisip ko rin eh Kaso ang butiki kasi minsan mostly sa gabi yan eh Lumalabas eh ‘ ba

Philippe: I-day shift ang mga ano denge insects

Sir Along: Oo kasi ang palaka ang tingin namin kasi syempre yan ang kanilang ah cycle of ano eh ‘di ba Ah yan ang pagkain talaga nila So ang butiki kasi syempre pagka pinakawalan mo sa nasa kisame

Philippe: Sa bagay bagay Ang butiki kasi ano ah kumbaga house friendly. Pag nakakita tayo ng ano ng ipis butiki Hayaan niyo ‘yan kasi kumakain ng lamok ‘yan At saka ang hirap hulihin non Sabagay Sabagay Iipunin mo yung 1,000 butiki Ang hirap no Pakawalan ano Yes

Okay So thank you sir Along Ah thank you for making the time dito sa podcast natin Hopefully syempre tumataas yung mga cases ng denge Stay safe always and um uh sundan lang natin yung campaign ni Mayor Joy sa 5S no

Sir Along: Yes Lahat naman yan nakakabuti sa komunidad.

Philippe: Yes So hindi lang sa matandang balara um the whole district 3 pero kayo ang pinakamataas na case pala?

Sir Along:: Ah actually kung titignan natin yung buong Quezon City nasa 1,000 plus eh the last previous na nakita ko yung record and then ang matandang balara kasi is may cases na 43 ngayon na up to now is 65 syempre may pagtaas pero nakita namin na nakatulong yung campaign kasi hindi ganon kabilis yung progress nung ano kaya nga syempre paalala natin sa ating mga kabarangay eh panatiliing malinis and then at the same time ah idagdag ko na rin Sir Philip eh yung campaign din ng ating ah mayora na ang ating health center is bukas Monday to Sunday

So for the meantime is 2 weeks yata siyang inallow na bukas para dun sa mga residente natin na pagka nagkaroon ng lagnat at the first day So itakbo na kaagad natin sa health center So wala namang bayad diyan It’s for free Lahat yan serbisyo para sa ating mga residente

Philippe: Thank you Mayor Joy sa sa tulong So two weeks iyann So guys kung feeling niyo nilalagnat na kayo ayan open na for everyone for free

Sir Along: Yes Hwag na huwag silang mag-antala na the next day pa sila magpa-checkup Kaya natin inopen ang health center ng ah ng city and barangay para mas mabilis nating malaman yung cases kung siya ba talaga ay na affected nung ah sakit or hindi naman Normal na lagnat lang Normal

Philippe: Okay Good good good So ingat sa mga ano listeners natin Ingat kayo Alr Especially sa matandang balara Um Pag may kailangan kayo diyan diyan lang naman si ano si Sir Along So thank you very much So syempre sir

Sir Along: Thank you rin sa opportunity na napunta ako dito sa iyong place Hindi to first time so babalik ka naman dito Ibitahan ka namin so much Thank you so much

Philippe: Kasi syempre post um dengue ah baka pag-usapan natin yung mga activities ng yung mga activities na darating doon sa Barangay Palara kasi alam ko ah I think yung anniversary niyo is coming up

Sir Along: Tama Uh on uh May 10 Oh May 10 Okay Malapit na Malapit na Malapit na 63d uh founding anniversary ng Barangay Matandang Balara

Philippe: Advance happy anniversary Thank you so much Thank you so much Okay thank you.